Donateursdag in Gaasterland (2012)
Op zaterdag 15 september 2012 kwamen de Galama’s en Galema’s weer bij elkaar voor hun jaarlijkse familiebijeenkomst. De weergoden waren ons goed gezind, het was een stralende nazomerse dag. Helaas was de opkomst niet erg groot 35 personen-en ze zeggen wel “hoe meer zielen hoe meer vreugd”, maar deze 35 zielen hadden een vreugde waartegen 100 zielen niet tegen opgewassen zouden zijn.
In de ochtend heet voorzitter Nelly Galama ons welkom en vertelt in het kort waar het bestuur het afgelopen jaar mee bezig is geweest:
Kernleden per familietak: De Galama-familie is groot. Daarom willen we het geheel laten aansturen door enkele kernleden. Gestart is met het verzamelen van een aanspreekpunt per familietak, met de bedoeling om het adressenbestand actueel te houden en ons als stichting ook te voorzien in berichten over aardigheden in de familie.
Familiekrant: De krant heeft een nieuwe uitstraling gekregen. Een punt van zorg is de bemensing van de redactie. Michiel Galama verzorgt de lay-out en opmaak en Anna Galema zit in de redactie. Dat is een te smalle basis om tweejaarlijks een interessante krant te maken. We zoeken donateurs die willen schrijven (structureel of af en toe) en we zoeken iemand die het leuk vindt om te speuren naar berichten over de familie, interviews houden naar aanleiding van berichten, etc.
Website: De website van de familie wordt momenteel helemaal opnieuw opgebouwd. Daardoor wordt het overzichtelijker en kunnen we meer mogelijkheden inbouowen. Zo zal het gehele Familieboek er op komen te staan. Hiermee is een begin gemaakt, maar dat vraagt ook nog veel handen om dat gereed te krijgen.
Genealogie: Een eerste verkennend onderzoek is uitgezet naar de adellijke tak van de familie tussen 1700 en 1800.
Financiën: We zijn in het afgelopen jaar iets vooruit geboerd. Dat is ook het streven, want zo kunnen we ook bijzondere zaken financieren, bij voorbeeld het onderzoek naar de adellijke Galama's financieel ondersteunen. We hebben ons ingezet om achterstallige contributie te innen. Op circa 20 van de 350 donateurs na zijn we thans helemaal bij. Er zijn verder goede vorderingen gemaakt om de contributie per automatische incasso te innen; dit voorkomt veel werk en achterstand.
Lunch
Tijdens de lunch werden de “sterke”verhalen uit de kast gehaald, tja dat heb je als je ouder wordt, oude tijden herleven maar dan vergroot gezien.
Op het programma stonden een wandeling door het Rijsterbos naar de steenkist en een fietstocht naar Oudemirdum om daar de ijsboerderij te bezichtigen.
Wandeling door het Rijsterbos
Het Rijsterbos is een bos in Gaasterland, in het zuidwesten van de provincie Friesland. Het door It Fryske Gea beheerde loofbos is 172 hectare groot, ligt tussen het Ijselmeer en het dorp Rijs. Het bos is in de 17e eeuw aangelegd als hakhoutbos door een Amsterdamse regentenfamilie De Wildt. Zij bewoonden het door hen gebouwde Huize Rijs. Daarvoor was de omgeving in bezit van de adellijke Galama’s. Igo Galama een zoon van Gale Galama van Koudum bewoonde de stins Old Galama of de Olde Stins. Deze stins zou gestaan hebben tegenover het huidige kerkje aan de Aldwei in Oudega. Naar het geslacht Galama werd het dorp Oldega(Old Galama) vernoemd. De dorpen Oldega(Oudega), Nijega, Elahuizen en Kolderwold kregen samen de naam Iglawouden. In 1787 meldt de Tegenwoordige Staat van Friesland over Gaasterland: “Ten tyde van de verderflyke verdeeldheid der Schieringers en Vetkopers was Gaasterland de woonplaats van eene menigte Edelen, die hier hun sterke huizen en stinsen hadden; gelyk nog hedendaagse blykt uit de groote menigte Wieren....
Deze stinswieren, ook wel “hoge wieren”genoemd, staan op de bewerkte kaarten van Schotanus uit 1718 afgebeeld. Bij Oudemirdum zien we er maar liefst vijf, bij Nijemirdum en Wyckel twee, bij Sondel, Mirns en Harich een en bij Rijs ligt er een in de richting van Bakhuizen en een in de richting van Mirns. In het vroegere Hemelumer Oldeferd en Noordwolde zijn twee wieren getekend bij Trophorne onder Elahuizen. Er staat bij Galama in Oudega geen wier getekend. Het is aannemelijk dat verschillende wieren te relateren zijn aan de familie Galama. In een oorkonde van 1487 wordt melding gemaakt van “dat stins to Backhusen”, waarover Igo, Douwe en Hartman Galama aan abt Agge van het Hemelumer klooster beloven, dat ze het bouwwerk zullen verlaten en afzien van het eigendom. Toch blijkt het bouwwerk later Galamabezit te zijn. Christianus Schotanus schriijft in 1664 ‘Onder Backhuysen light ’t overblijfsel van de State van Galama, een groot wier, doch’t eene mael ontbloot’.
Op een handschriftelijke kaart door B. Oldendorp uit 1699 staat Galama aangegeven bij een complex dat in 1676 was gekocht door Hiob de Wildt:
‘een saete ende landen sampt huysingen ende schuyeren, hovingen, boschen, bomen en de plantagien c.a. staende en gelegen op Gaasterlant onder den dorpe Mirns op Rijs(...) althans bij Jacob F als castelleijn beheert ende gebruyckt. Werdende alle d’selve in coope becomen van de Hoogh en de Welgebooren heer de heere Georgh Frederick Frijheer toe Swartsenbergh ende Hoogenlansbergh, laest colonel van een Regiment cavaleri voor de somma van sestienduysent caroli gulden’. Het meest opvallend manifesteert zich in 1718 het grote landgoed bij Rijs. Er staat bij aangegeven ‘Heer De Wildt’. In 1787 heet het: ‘Rys, alwaar de Oude State Galama plagt te zyn’.
Langs steenkisten
Het Hunebed van Gaasterland is een mooi voorbeeld van het gebruik van zwerfstenen. Begin maart 1849 kwamen bij het graven van ontwateringsgreppels in het Rijsterbos grote zwerfkeien te voorschijn. Het enige in Friesland ooit gevonden hunebed was opgegraven! De mensen die de Hunebedden bouwden behoorden tot de Trechtercultuur. Ze kwamen rond 3400 v. Chr. Naar onze streken. De cultuur ontleent haar naam aan een voor hen kenmerkende aardewerkvorm: de Trechterbeker. Na de vondst werden de keien afgevoerd en verkocht. Ze werden zoals toen gebruikelijk was “geklompt”, (kapot gemaakt) om dienst te doen als wegverharding. Pas later kwam men er achter dat het om een “Hunebed”ging. In 1996 bleek uit onderzoek dat het eigenlijk een “Steenkist”was. Deze werden door dezelfde mensen gebouwd die ook de hunebedden maakten. Constructief hebben beide graftypen veel gemeen. Bij een steenkist zit het verschil in het formaat van de stenen, de grotendeels ondergrondse aanleg, het ontbreken van een ingang en het ontbreken van de deksteen.
Het Vredestempeltje
Het vredestempeltje werd oorspronkelijk in 1814 gebouwd als herinnering aan de periode van de Franse overheersing. Het gebouwtje draagt de tekst: “Vrede groot geschenk van God, Blijft bestendig Neerlands Lot: Laat het dankbaar op u zien. Altijd twist en wraakzucht vlien”.
Fietstocht
De fietstocht werd enigszins veranderd, de achttien fietsers gingen richting Bakhuizen i.p.v. eerst naar Oudemirdum.....dan hadden ze het voor de wind....via Mirns, achter het Rijsterbos langs naar de ijsboerderij bij het Jolderenbos in Oudemirdum. Het Jolderenbos(=elzenbos) ligt ten westen van Oudemirdum. Het is een van de bossen die in de 19e eeuw werden aangelegd door jhr. G.R.G. van Swinderen. In 1925 kwam het bos in bezit van de gemeente Gaasterland die het in 1976 verkocht aan Staatsbosbeheer. Aan de rand van het hoog gelegen Jolderenbos staat een luchtwachttoren. Deze luchtwachttoren van Oudemirdum werd in 1953 gebouwd voor het Korps Luchtwachtdienst(KLD). Nadat de KLD werd opgeheven werden de meeste torens wegens overbodigheid gesloopt, maar alleen de toren van Oudemirdum is bewaard gebleven. De toren, die particulier bezit is, werd in 1992 gerestaureerd. De toren is ongeveer 12,78 meter hoog.
Nog even een leuke anekdote tijdens onze wandeling door het Rijsterbos...we zaten op het terras bij het Mirnser Klif toen een heer tegen Ans zei: “dag Ans, mag ik wel naast Ans Galama komen zitten”. Ans die keek hem aan met een gezicht van hoe kent die mij , wie is dat eigenlijk. Ans had niet door dat ze haar badge droeg met haar naam erop...zo zie je maar je moet niet te koop lopen met je naam.
Om vijf uur was het borreltijd en kon iedereen zijn/haar belevenissen van deze dag aan elkaar vertellen. Een gezellige afloop van deze dag en tot volgend jaar.
Catharina(Tineke) Galama